Spinoza Teopolitiğin Düşünsel Kökenleri

Spinoza felsefesi ve teopolitiğinin düşünsel kökenlerini ‘bağlantısal bütünsellik’ yaklaşımı çerçevesinde izini süren bu kitabın ilk amacı, Spinoza teopolitiğinin düşünsel arkeolojisini ortaya çıkarmaktır. Spinoza’nın ontolojik, epistemolojik, teolojik ve politik felsefesinde derin izleri olan orta çağ Müslüman (Farabi, İbn Tufeyl, İbn Bâcce, İbn Rüşd), Hristiyan (Thomas Aquinas, Albertus Magnus, Brabantlı Siger) ve Yahudi (İbn Meymun, Gersonides, Hasdai Crescas, İbn Cebirol) düşünürlerin teolojik ve felsefi görüşleri ile Spinoza felsefesini karşılaştırmalı bir analize tabi tutan bu kitabın ikinci amacı, Spinoza politik felsefesinde neşvünema bulan özgürlük tasavvurunun, Spinoza felsefesinin ilham kaynakları olan orta çağın ilgili düşünürlerinde neden açığa çıkmadığını sorgulamaktır.

Spinoza’nın düşünsel ilham kaynağı olarak ele alınan düşünürler arasındaki zamanı ve mekanı aşan ontolojik ve epistemolojik bağlantısallığı açığa çıkaran bu çalışma, varlığa, akla, bilgiye, iradeye ve Tanrı’ya bakış açısının özgürlük düşüncesi ile olan bütünselliğine odaklanması bakımından literatürdeki diğer Spinoza çalışmalarından farklıdır. Böylesi bir sorgulamanın ilk bakışta anakronik olduğu düşünülebilirse de kitap incelendiğinde bağlantısal bütünselliğin kavramsal bağlamı böylesi bir düşünüş biçimini izale ettiği görülebilecektir.

Spinoza felsefesi konusunda ulusal ve uluslararası literatürde hayli çok çalışma olmasına rağmen bu kitabın özgünlüğü, Spinoza felsefesi ve teopolitiğinin düşünsel kökenlerini karşılaştırmalı ve sistematik bir biçimde inceleyen literatürde ilk çalışma olmasıdır.